Press "Enter" to skip to content

Czytelnicy piszą (17): Nieznane rysunki

Spread the love

Skontaktował się z nami Pan Andrzej Rataj ze Świdnicy, który poinformował nas o odnalezionym w jednym z pustostanów zawinięty w starą gazetę zbiór starych rysunków.

 – Znalezione zostały już jakiś czas temu. Są w świetnym stanie. Rysunki były oprawione w karton, dzięki czemu prawdopodobnie nie uległy zniszczeniu. Co najważniejsze, są sygnowane nazwiskiem i datą – mówi Pan Andrzej.

Mieliśmy możliwość obejrzeć ten zbiór, ukazujący różne widoki Świdnicy, katedrę, Kościół Pokoju, kilka ulic i zaułków. Wszystkie rysunki wykonane zostały piórkiem z wielką dbałością o szczegóły i ewidentnie pewną ręką. Wszystkie też są sygnowane datą 1911 i nazwiskiem H. Schulz.

 – Jestem bardzo ciekaw, kim był autor tych prac. Próbowałem szukać w Internecie, ale nie znalazłem żadnych informacji – dodaje Pan Andrzej.

Podjęliśmy się próby identyfikacji tej osoby i udało się! W księgach adresowych Świdnicy za lata 1910-1914, a więc okres, w którym prace powstały, odnaleźliśmy trzy osoby o nazwisku Schulz, mieszkające w Świdnicy. Pierwszą z nich był listonosz Heinrich Schulz, mieszkający w 1910 roku przy obecnej ulicy 1 Maja 1. Drugą osobą, odnotowaną w 1914 roku był Hermann Schulz, członek orkiestry wojskowej w stopniu sierżanta, który grał na oboju. Żadna z tych osób nie pasowała nam na autora rysunków, w przeciwieństwie do trzeciej osoby, którą raczej na pewno należy identyfikować, jako autora prac wykonanych dokładnie 110 lat temu!

Pocztówka wydana z okazji 200-lecia świdnickiego gimnazjum ewangelickiego w 1908 roku, które to obchody uświetnił wystawą swoich i swoich uczniów rysunków – Heinrich Schulz. Na pocztówce widoczne dwa budynki gimnazjum ewangelickiego – stary z prawej strony i nowy, w którym uczył Schulz z lewej strony (Kolekcja: www.polska-org.pl)

Osobą ta był Heinrich Schulz, w 1914 roku mieszkający przy Breslauerstrasse 30 (zachowana do chwili obecnej przy ulicy Wrocławskiej 30).

Fakt, który wskazuje na to, że niemal na pewno to on był autorem odnalezionych rysunków jest taki, że Heirich Schulz był nauczycielem rysunku w dawnym gimnazjum i liceum ewangelickim w Świdnicy, które mieściło się przy obecnej ulicy Franciszkańskiej, w budynku w którym po 1945 roku uruchomiono Szkołę Podstawową nr 10. W źródłach udało się także odnaleźć jedną informację związaną z Heinrichem Schulzem. W styczniu 1908 roku uroczyście obchodzono jubileusz 200-lecia istnienia gimnazjum ewangelickiego. Ich pierwszym akordem było wystawienie 24 stycznia przez uczniów tej szkoły tragedii Antygona Sofoklesa. W kronice Wilhelma Schirrmanna na temat obchodów czytamy między innymi:

Od godziny 9 wieczorem setki dawnych uczniów gimnazjum zaczęło się dobrowolnie zbierać w gospodzie Pod Koroną. Następnego dnia o godzinie 11 przed południem rozpoczęły się główne uroczystości obchodowe. Pośród gości znaleźli się emerytowany minister von Studt (maturzysta gimnazjum z 1856 r.), generał-lejtnant von Reitzenstein, pan na Bystrzycy Dolnej, starszy radca rządowy von Schauenburg, prowincjonalny radca szkolny dr Thalheim, hrabia Rzeszy von Pückler z Rogowa Sobóckiego, generał-major Jordan i wielu innych gości zajmujących eksponowane stanowiska. Dyrektor szkoły prof. dr Worthmann wygłosił odświętną mowę (…) Następnie starszy radca rejencyjny Schauenburg przekazał następujące odznaczenia: dyrektorowi szkoły Order Kawalera Domowego Orderu Hohenzollernów, radnemu miejskiemu Urbanowi i profesorom szkoły doktorowi Reimowi oraz doktorowi Baegemu Order Czerwonego Orła, zaś inspektorowi ratuszowemu Elsholtzowi Order Korony. Minister do spraw wyznań dr Holle podarował placówce szkolnej portret Jego Cesarskiej Mości. Najlepsze życzenia złożyli szkole: pierwszy burmistrz Kaewel w imieniu miasta, które swej najwyższej placówce szkolnej podarowało witraż z wyobrażeniem zamku Wartburg. Generał Jordan przemawiał w imieniu garnizonu, superintendent Eckert w imieniu parafii Kościoła Pokoju, która ufundowała na rzecz szkoły obraz ukazujący tę świątynię, zaś prezes Sądu Okręgowego Sintenis wygłosił przemowę jako szef urzędu sprawiedliwości. Liczni dyrektorzy gimnazjalni przekazali życzenia od szkół gimnazjalnych spoza Świdnicy; prof. dr Thamm z Montabaur przekazał czek na 2.525 marek, które dawni uczniowie zebrali na wystrojenie auli. Radca Sądu Krajowego Hoffmann z Wrocławia podarował pracę na temat poety Christiana Günthera, który również był uczniem świdnickiego gimnazjum. W imieniu parafii katolickiej słowa gratulacji przekazał wikary von Blacha. O godzinie 2 odbywał się uroczysty obiad, zaś wieczorem zjazd gimnazjalistów. Starszy nauczyciel dr Bülow w szerokiej mierze miał okazję ukazać swój talent poetycki, jak to często już miało miejsce. Wspólne przejście do kościoła 26 stycznia zakończyło te uroczystości, które były niezapomniane dla wszystkich uczestników.

Dla nas jednak najważniejszą informacją jest ta, że Schirrmann wspomina „naszego” Schulza! Nauczyciel rysunku Schulz podczas owych uroczystych dni zorganizował wystawę rysunków w auli gimnazjum, która była pokazowym przykładem wprowadzonej od 1902 r. nowej metody rysunku  i stała się dla niego i jego uczniów powodem do dumy.

Wspomniano wcześniej, że Heinrich Schulz – nauczyciel rysunku został wymieniony w księdze adresowej Świdnicy w 1914 roku. Nie ma go już uwzględnionego w kolejnych, zachowanych księgach z 1925 i 1931 roku. To może sugerować, że zmarł po 1914 roku lub został oddelegowany do uczenia w innej miejscowości. Takie oddelegowywanie nauczycieli do placówek w innych miastach było dość częste w pruskim systemie oświatowym, chociaż zdarzało się częściej w szkołach państwowych niż wyznaniowych.

Dzięki uprzejmości Pana Andrzej Rataja możemy zaprezentować czytelnikom Świdnickiego Portalu Historycznego pierwszy z odnalezionych rysunków Heinricha Schulza. Mamy też jego obietnicę, że po zeskanowaniu udostępni Czytelnikom ŚPH pozostałe rysunki z kolekcji Schulza. Z góry dziękujemy  czekamy niecierpliwie.

Andrzej Dobkiewicz & Sobiesław Nowotny (Fundacja IDEA)

12 LIKES

Skomentuj jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Mission News Theme by Compete Themes.