Press "Enter" to skip to content

Tragiczna historia Kisslingów

Spread the love

Zgodnie z obietnicą wracamy na tereny Wzgórz Trzebnickich i kolejnego majątku (czytaj: Uwaga! Bagno wciąga!), wśród nich położonego.

Czachowo to niewielka miejscowość położona w powiecie trzebnickim (gmina Zawonia). W Księdze Uposażeń Biskupstwa Wrocławskiego (Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis) pojawiła się pod nazwą Chachovo, a jej korzenie sięgają XIII wieku.  Wchodziła wówczas w skład dóbr należących do klasztoru w Trzebnicy.

Pałac w Czachowie

Na początku XVI wieku wieś należała do Hansa von Seydlitz, ostatniego męskiego potomka tego rodu, a później do zamożnej rycerskiej rodziny von Salisch, która w swoim posiadaniu miała również majątek w pobliskich Jaszycach. W drugiej połowie XVIII wieku ziemie te należały do rodziny von Gross.

Pod koniec XIX wieku Czachowo nabył baron Alfred von D’azur i to jemu właśnie przypisuje się budowę tamtejszego pałacu. W marcu 1895 roku przyszedł tu na świat syn barona Alfreda – Rudolf Constantin Wolfgang D’azur.

Rudolf z chwilą wybuchu I wojny światowej wcielony został do wojska w stopniu podchorążego, odznaczony za zasługi Krzyżem Żelaznym I i II Klasy oraz Krzyżem Fryderyka Augusta I i II Klasy. Jako pilot myśliwca w jednostce Jagstaffel 20 zestrzelił sześć alianckich samolotów. Zakończył karierę wojskową w 1918 roku w stopniu porucznika. Do majątku w Czachowie nigdy nie powrócił, ostatnie  swoje lata spędzając w Hamburgu. Zmarł 14 listopada 1969 roku.

Pałac wraz z całym majątkiem jeszcze przed rokiem 1912 nabył właściciel Głuchowa Dolnego – baron Bolko von Richthofen, kuzyn słynnego „Czerwonego Barona”, członek NSDAP i organizacji Ahnenerbe. To na jego cześć zmieniono nazwę wsi z Tschachawe na Bolkohof. Oba majątki w rękach barona pozostały co najmniej do roku 1926. Następnie przeszły w posiadanie rodu von Gilgenheimb, a w 1930 roku Czachowo zakupił Georg Condrad Kissling.

Bracia Kisslingowie – Werner, Gunter i Georg

W 1922 roku, po śmierci swojego ojca stał się spadkobiercą rodzinnego interesu jakim był bezkonkurencyjny browar  przedwojennego Wrocławia. Niestety w skutek I wojny światowej i kryzysu gospodarczego piwny biznes przestał być dochodowy. Niespełna trzydziestoletni Georg Conrad zdecydował się sprzedać firmę „Condrad Kissling” i tym samym zakończył jej istnienie. Sprzedał również cały majątek w Bagnie.

Wraz z matką Joanną i młodszym o dwa lata bratem Wernerem, żoną Alice von Prinz i trójką dzieci przeniósł się do niewielkiego pałacu w Czachowie, poświęcając się rolnictwu.  W czasie II wojny światowej  pracował jako doradca rolny w Komendzie Głównej Armii w stopniu majora rezerwy.

Obaj bracia Kisslingowie nie popierali nazistowskiej ideologii. Młodszy z braci Werner, jako pierwszy naraził się przywódcy Trzeciej Rzeszy. Rozwój narodowego socjalizmu zawsze go niepokoił, a w chwili gdy naziści doszli do władzy porzucił stanowisko sekretarza w niemieckiej ambasadzie w Londynie, które sprawował od 1931 roku. Ralph Coleman, bibliotekarz z Dumfries (Szkocja) gdzie Kissling ostatecznie się osiedlił, opowiadał:

Georg Conrad Kissling

„Po rezygnacji Kisslinga Hitler zadzwonił, by powiedzieć mu, że jego pułk go potrzebuje. Werner powiedział wówczas, że jego pułk już nie istnieje. Hitler powiedział mu, że jest zdrajcą Niemiec, ale on odpowiedział, że może być zdrajcą Hitlera, ale nie kraju ”.

Będąc prześladowanym przez tajną policję Hitlera w tajemnicy udał się w głąb szkockiego wybrzeża i począł rozwijać swoje amatorskie zainteresowania etnografią i fotografią. To wówczas powstał „Eriskay – poemat odległych żyć”, film dokumentalny autorstwa Wernera Kisslinga.

W 1945 roku udało mu się nakłonić matkę do przyjazdu do Szkocji. Przywiozła wówczas ze sobą z Berlina rodzinny majątek o wartości 2 milionów funtów, które Werner roztrwonił próbując swoich sił w branży hotelarskiej.  Do Niemiec nigdy nie powrócił. Zmarł 3 lutego 1988 roku w wieku 93 lat w Domu Pomocy Społecznej Moorheads w Dumpfries, pozostawiając po sobie jedynie jedno z najwybitniejszych dzieł fotograficznych szkockich Hybrydów. Do dziś uznawany jest za bohatera.

Starszy z braci Kisslingów, Georg, w czasie II wojny światowej związał się z grupą spiskowców i pułkownikiem  Clausem von Stauffenbergiem, którzy przygotowywali się do zamachu na życie Hitlera w Wilczym Szańcu. Tak jak oni uważał, że jedynym ratunkiem dla ojczyzny jest zgładzenie dyktatora i obalenie rządów nazistów. Kisslingowi została nadana funkcja oficera łącznikowego Okręgu Wojskowego XXI w Poznaniu.

Jak wiadomo operacja „Walkiria” z  20 lipca 1944 roku nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, a Hitler odniósł tylko niegroźnie obrażenia.

Alice Kissling

W dzień zamachu Georg Kissling wraz z rodziną i przyjaciółmi świętował swoje 51. urodziny. Dwa dni później do drzwi pałacu w Czachowie zapukało Gestapo. Pojmany Georg Kissling jeszcze tego samego dnia, to jest 22 lipca 1944 roku, został zmuszony do samobójstwa. Miało to być gwarancją nietykalności reszty członków jego rodziny. Obietnice oprawców skończyły się  aresztowaniem Alice Kissling oraz jej dzieci. Wszyscy zostali umieszczeni w obozie pracy i skierowani do robót przy umacnianiu granicy w związku z nadciągającą Armia Radziecką.

Wojnę przeżyła tylko Alice wraz z najmłodszą córką Dagmar, która w chwili trafienia do obozu miała niespełna 15 lat. Synowie Georg i Johan nie doczekali końca wojny. 

Na mocy pisma wydanego 2 września 1944 przez SS-Obersturmbannführera Wilhelma Scharpwinkel cały majątek Kisslingów – pałac wraz z wyposażeniem i rzeczami prywatnymi zostały zarekwirowane i przeszły na własność Rzeszy.

Pałac w Czachowie przetrwał wojnę  w nienaruszonym stanie. Po roku 1945 pałacowe wnętrza przekształcono na mieszkania dla pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Pałac na długo pozostawał własnością Skarbu Państwa. W 2009 roku budynek był opuszczony, ale zabezpieczony przed degradacją i wejściem do środka. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych.

Pałac zbudowany został na planie prostokąta. Jest podpiwniczonym dwukondygnacyjnym gmachem nakrytym czterospadowym dachem z lukarnami. Wejście reprezentacyjne poprzedzone portykiem, umieszczone na jednoosiowym ryzalicie zwieńczonym frontonem. Elewacje flankują dwie wieże nakryte dachem hełmowym. Wieża w narożniku południowo-wschodnim okrągła, trzykondygnacyjna. Wieża w narożniku południowo-zachodnim kwadratowa. Elewacja tynkowana, nieliczne elementy dekoracyjne jak boniowanie na narożnikach. Przy pałacu na niewielkim wzniesieniu znajduje się park ze starodrzewiem.

Czachowo koniecznie należy wpisać na listę miejsc wartych odwiedzenia na Dolnym Śląsku, nie tylko ze względu na intrygującą nazwę.

Tekst & foto Anna Czarna

22 LIKES

One Comment

  1. Karwatowski Jan Karwatowski Jan 30 maja 2022

    Piękna historia rodziny posiadaczy pałacu a zatem jest historia pałacu do zwiedzenia jako Turysta.JanF.K

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Mission News Theme by Compete Themes.