Press "Enter" to skip to content

Pamiętać to nasz obowiązek, to przestroga

Spread the love

Czy dzieje Nowej Soli mogą mieć coś wspólnego ze Świdnicą? Okazuje się, że tak. Tym łącznikiem jest świdniczanka Agnieszka Dobkiewicz, prezes fundacji IDEA – wydawcy Świdnickiego Portalu Historycznego i autorka książek o obozie koncentracyjnym Gross-Rosen.

Agnieszka Dobkiewicz z Markiem Grzelką pod pomnikiem w Nowej Soli

W jednej z nich – „Dziewczynach z Gross-Rosen” świdniczanka opisała historię Alize Besser, która była podczas ostatniej wojny więziona w filii tego obozu w Nowej Soli – FAL Neusalz. Kiedy w ubiegłym roku na zaproszenie Marka Grzelki – regionalisty z Nowej Soli,gościła na spotkaniu autorskim w tym mieście i opowiadała o więźniarkach nowosolskiego obozu oraz o tragicznym marszu śmierci, w jaki zostały pognane, piękną deklarację złożył obecny na spotkaniu  przewodniczący rady miejskiej Nowej Soli Andrzej Petreczko. Pod wrażeniem opowieści świdniczanki o tragicznych losach więźniarek, które wykonywały morderczą pracę w fabryce w Nowej Soli obiecał, że zostaną one we właściwy sposób upamiętnione.

Nowa Sól miała szczęście, bo mieszka w niej Marek Grzelka, który od lat interesuje się losami AL Neusalz i propaguje wiedzę o obozie. Co roku rusza w marsz śladami więźniarek, które były gnane podczas ostrej zimy na początku 1945 roku i z których przeżyła niewielka część. Marek o obietnicy, która padła na spotkaniu, nie dał zapomnieć. Jak mówi Agnieszka Dobkiewicz on ten pomnik po prostu „wychodził”. Inicjatywa i działania Marka trafiły na podatny grunt i znalazły poparcie u między innymi prezydenta Nowej Soli Jacka Milewskiego i dyrektora muzeum w Nowej Soli Tomasza Andrzejwskiego. Efekt? W czwartek 26 stycznia odsłonięto w Nowej Soli pomnik poświęcony więźniarkom AL Neusalz.

 – W miejscu dawnej grossroseńskiej filii w Nowej Soli, która wypadła na wiele lat z pamięci zbiorowej, odsłonięto dziś uroczyście pomnik poświęcony grossroseńskim dziewczynom! Także Alize Besser, którą opisałam w „Dziewczynach z Gross-Rosen”. Gdy przyjechała do Nowej Soli i zobaczyłam tłum mieszkańców na uroczystości, nogi ugięły mi się kilka razy. Gdy widziałam, jak Marek Grzelka, „ojciec” tego, co się stało w Nowej Soli i przyjaciel, poszedł za pomnik, by się wypłakać, właśnie tak, jak prawdziwy facet w takiej chwili powinien. I wtedy, gdy się okazało, że stoimy wszyscy na oryginalnej kostce, którą dziewczyny codziennie maszerowały do niewolniczej pracy z obozu do zakładu. I gdy widziałam ten tłum, który przyszedł tu głowę pochylić. Radość, wzruszenie, satysfakcja, duma – napisała na swoim profilu na Facebooku Agnieszka Dobkiewicz.

To, co stało się w Nowej Soli, powinno stać się przykładem dla innych samorządów, które na swoim terenie miały filie obozu KL Gross-Rosen lub inne obozy, w których zmuszano ludzi z podbitych przez hitlerowców terenów do niewolniczej pracy.

Od lewej prezydent Nowej Soli Jacek Milewski, Marek Grzelka – badacz historii obozu, zaproszona na uroczystość odsłonięcia pomnika Agnieszka Dobkiewicz i Andrzej Petreczko – przewodniczący Rady Miejskiej Nowej Soli

Takich miejsc wymazanych z pamięci i naszej świadomości, nawet w naszym, najbliższym rejonie jest jeszcze wiele, chociażby w Wałbrzychu czy w Świebodzicach. Także w Świdnicy. Na razie nie potwierdzono oficjalnie istnienia tu filii KL Gross-Rosen, chociaż istnieją pewne przesłanki do postawienia takiej tezy. Na pewno natomiast było na terenie miasta kilka obozów czy też komand pracy, w których zmuszano do niewolniczej pracy robotników przymusowych. W Świdnicy byli więzieni także członkowie ruchu oporu z całej Europy. Czy Świdnica upamiętni tych ludzi?

 – Wiemy na ten temat już sporo, chociaż ciągle jeszcze zbyt mało, aby narysować pełny obraz funkcjonowania zbrodniczego systemu w Świdnicy. Badania, jakie prowadzą w  Świdnickim Portalu Historycznym Andrzej Dobkiewicz i Sobiesław Nowotny pozwalają mieć nadzieję, że jeżeli w mieście kiedyś pojawi się przychylna atmosfera do upamiętnienia tych wszystkich ludzi, to będzie skąd czerpać wiedzę – dodaje Agnieszka Dobkiewicz.

10 LIKES

Skomentuj jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Mission News Theme by Compete Themes.