Press "Enter" to skip to content

Gdy „Boga” zastąpił „Socjalizm”

Spread the love

Poszukując zaginionej kroniki Milicji Obywatelskiej w Świdnicy z pierwszych lat powojennych, trafiliśmy w Komendzie Powiatowej Policji na inny archiwalny już materiał – Księgę Pamiątkową Sztandaru MO w Świdnicy.

Wprawdzie nie dotyczy ona historii nadania świdnickiej jednostce pierwszego sztandaru, a wydarzeń o czterdzieści lat późniejszych, związanych z nadaniem drugiego sztandaru jednostce milicyjnej w Świdnicy, ale i tak materiał w niej zawarty – szczególnie ikonograficzny, który przedstawiamy w galerii poniżej, stanowi dziś już świadectwo historyczne czasów minionych.

Pieczęcie instytucji, zakładów i stowarzyszeń, które w 1948 roku ufundowały pierwszy sztandar dla świdnickiej milicji (z Aktu odsłonięcia Sztandaru Komendy MO w Świdnicy)

Pierwszy sztandar świdnicka milicja otrzymała 10 października 1948 roku. W zachowanym Akcie odsłonięcia Sztandaru Komendy MO w Świdnicy czytamy:

Działo się to dnia 10 października 1948 roku w Świdnicy, woj. wrocławskie – Dolny Śląsk, gdy Prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej był Bolesław Bierut, premierem Rządu Józef Cyrankiewicz, Ministrem Obrony Narodowej Marszałek Michał Rola-Żymierski, Ministrem Bezpieczeństwa Publicznego gen. dyw. Stanisław Radkiewicz, Komendantem Głównym Milicji Obywatelskiej Franciszek Jóźwiak „Witold”, Komendantem Wojewódzkim Milicji Obywatelskiej ppłk. Roman Orłowski, Prezydentem Miasta Henryk Abramowicz, Starostą Powiatowym Władysław Rewakowicz, Powiatowym Komendantem MO por. Ignacy Kwiatkowski.

W którym to dniu przy tłumie zgromadzonej publiczności, organizacji politycznych, społecznych, dokonano odsłonięcia Sztandaru Komendy MO w Świdnicy. Odsłonięcie Sztandaru dokonał Prezydent Miasta Henryk Abramowicz. Pierwszym Chorążym został sier. Kubasik Wacław. Fundatorzy przekazują niniejszy sztandar współczesnym i pokoleniom następnym z wiarą, że nieść będą z honorem ku pożytkowi Polski Ludowej.

Komitet Obywatelski Ufundowania Sztandaru Komendzie MO w Świdnicy

Drugi sztandar świdnicka Milicja Obywatelska (RUSW – Rejonowy Urząd Spraw Wewnętrznych) otrzymała 4 października 1986 roku, a towarzyszyły temu uroczystości zorganizowane z pompą na placu Grunwaldzkim w Świdnicy. Wręczenie sztandaru poprzedziło dwudniowe uroczystości (9-10 października) związane z 42. rocznicą powołania Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa, o czym wspomina w swojej kronice miasta Franciszek Jarzyna:

9-10 X. Obchody Święta Milicji Obywatelskiej. Pierwszego dnia ulicami: Daszyńskiego [Komunardów], Rynek, Nowotki [Długa] i Stalina [Al. Niepodległości] przeszedł capstrzyk na Plac Wojska Polskiego, gdzie odbył się uroczysty Apel Poległych. Nazajutrz nastąpiło (na tymże placu) wręczenie sztandaru świdnickiej Komendzie MO, akademia z częścią artystyczną i na zakończenie zawody sportowe na stadionie miejskim.[1]

Akt nadania sztandaru w 1986 roku

Na uroczystość wręczenia sztandaru plac Grunwaldzki został odświętnie udekorowany, na jego środku ustawiono trybunę honorową, naprzeciw której zawisł wielki transparent z napisem: „MO i SB w służbie społeczeństwa ziemi świdnickiej”.

Nie będziemy szczegółowo opisywać uroczystości – można go znaleźć w artykule Henryka Hliwy – W 42. rocznicę powołania MO i SB w Roczniku Świdnickim za 1986 rok. Nadmieńmy jedynie, że w skład komitetu honorowego i organizacyjnego fundacji sztandaru weszli: Adam Czyż – I sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR, Adam Markiewicz – prezydent Świdnicy, płk Henryk Kowalik – szef Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Świdnicy oraz dyrektorzy i prezesi kilku świdnickich zakładów przemysłowych – Karol Elsner (DZM), Adam Koźbiał (DFM), Leszek Bieniowski (Spół. Pracy im. M. Nowotki), Marcin Jesionkowski (ZWAP) i Eugeniusz Janusz (Siwela).

Uroczystości rozpoczęło przemówienie ówczesnego prezydenta Świdnicy Adama Markiewicza, w którym – jak pisze w swoim artykule – wspomniany Marek Hliwa, podkreślił on m.in.: (…) doniosłą rolę funkcjonariuszy SB i MO w zapewnieniu bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w latach następnych. (…) W końcowej części wystąpienia Prezydent Adam Markiewicz wskazał na polityczną i społeczną działalność funkcjonariuszy SB i MO. Wielu z nich zostało wybranych i aktywnie działa w różnych instancjach partyjnych, radni w milicyjnych mundurach cieszą się znacznym poważaniem. (…) Przewodzą w rozwijaniu różnych form obrzędowości i obyczajowości świeckiej.

Wracając do samych uroczystości wśród gości zaproszonych i obecnych przy odsłonięciu i wręczeniu sztandaru, oprócz wyżej wymienionych znaleźli się między innymi: I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Wałbrzychu – Józef Nowak, wicewojewoda wałbrzyski – Bronisław Banaszak, zastępca dowódcy Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej – generał lejtnant Wiktor Dubynin oraz sekretarz Komitetu Miejskiego PZPR – Albert Kaszewski i prokurator wojewódzki – Eugeniusz Surowiak.

Aktualny sztandar świdnickiej Policji (wg wersji z 1996 roku) podczas jednej z uroczystości w 2018 roku (foto: Świdnica24.pl)

Sam sztandar na jednej stronie miał orła na biało-czerwonym tle, na drugiej zaś – w kolorze biało-niebieskim znajdował się herb Świdnicy w postaci czerwonego gryfa na srebrnym tle oraz napis… Honor-Ojczyzna- Socjalizm, nawiązujący oczywiście do starego, patriotycznego zawołania Bóg-Honor-Ojczyzna.

Od 1986 roku sztandary Policji zmieniały swój wzór kilkukrotnie. W 1996 rok z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych z policyjnych sztandarów zniknął Honor i Ojczyzna, zastąpiony mottem Ojczyzna i Prawo. Do motta Bóg Honor Ojczyzna powrócono w 1999 roku na podstawie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Poniżej prezentujemy galerię zdjęć, obrazującą uroczystości związane z nadaniem świdnickiej policji sztandaru, na którym… Boga zastąpił Socjalizm.

Andrzej Dobkiewicz (Fundacja IDEA)


[1] Nieścisła jej w tej informacji data wręczenia sztandaru oraz miejsce uroczystości

2 LIKES

Skomentuj jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Mission News Theme by Compete Themes.