W XVI wieku w Imbramowicach (powiat świdnicki) doszło do zabójstwa, którego ślady można odnaleźć w tej niewielkiej miejscowości jeszcze obecnie.
W XIV wieku Imbramowice zostały podzielone na kilka odrębnych działów ziemskich. W 1449 roku jeden z nich przeszedł we władanie rycerzy z rodu von Hof-Schnorbein. Jak informują źródła niejaki Heinz von Hunt, sprzedał Georgowi von Hof-Schnorbein tzw. Oberhof (Górny Dwór). W latach 1491-1503 na liście właścicieli, wymieniany jest Heinz von Hof-Schnorbein, który w 1491 roku sprzedał 5 guldenów rocznego czynszu z dóbr imbramowickich Günterowi Mulbergen, ale z zastrzeżonym prawem wykupu. Kolejnym właścicielem tego działu, przynajmniej od 1514 roku był Martin von Hof-Schnorbein, wymieniany w źródłach w latach 1498-1536.
Po nim wzmiankowany jest w 1548 i 1550 roku Hans von Hof-Schnorbein, właściciel tzw. Mittbürger (Środkowego Dworu), folwarku, części wsi i praw sądowniczych. Dla celów podatkowych wartość jego dóbr oszacowano na 779 florenów. Właściciel dworu, zobowiązany był do wystawienia na wyprawę wojenną 1/2 żołnierza konnego. W latach 60. i 70. XVI wieku, wymienieni są kolejno Adam von Hof-Schnorbein (1568) oraz Heinrich von Hof-Schnorbein (1568, 1576, 1579). W 1576 roku Heinrich pobierał świadczenia od 5 kmieci gospodarujących na 6 łanach. W 1579 roku wartość jego dóbr dla celów podatkowych oszacowano na 800 florenów, a gospodarstw poddanych na 300 florenów.
Po nim dobra przejęła w 1609 roku jego córka Małgorzata von Hof-Schnorbein, która jeszcze w 1602 roku wyszła za mąż za Ernestem von Kuhl z Witoszowa. Małżonkowie zawarli układ, na mocy którego Małgorzata przekazała mężowi swoją oprawę ślubną w zamian za zapis dożywocia na dobrach imbramowickich. Uporządkowanie spraw majątkowych trwało jednak aż do 1615 roku.
Ostatecznie właścicielem części Imbramowic został Hans von Hof-Schnorbein, wzmiankowany w latach 1617-1619 roku. Po wojnie trzydziestoletniej w 1654 roku, środkowym folwarkiem w Imbramowicach, zarządzał Hans Christoph von Hof-Schnorbein. Cztery lata później wzmiankowany jest Johann Christoph von Hof-Schnorbein, który właścicielem „Środkowych Imbramowic”, był jeszcze w 1666 roku. W 1691 roku Marie Elisabeth von Zedlitz (z domu von Lundy), odkupiła „środkowe Imbramowice” od Christiana Augusta von Hof-Schnorbein.
Pomimo, że von Hof-Schnorbeinowie, zniknęli po przeszło 240 latach z wykazów właścicieli dóbr ziemskich w Imbramowicach, to jednak do dziś, pozostał po nich trwały ślad w miejscowym kościele parafialnym. Historia z tym związana, dotyczy bowiem tragicznego wydarzenia, które miało miejsce 17 lutego 1589 roku. Wówczas to niejaki David von Borwitz auf Dirswitz, zamordował 18 letniego Martina von Hof-Schnorbein. Sprawca tej zbrodni został osądzony przez księcia Joachima Fryderyka legnicko-brzeskiego (namiestnika prowincji śląskiej). W obecności trzech braci zamordowanego Christopha, Sigmunda i Georga von Hof-Schnorbein, zobowiązał się wypłacić im zadośćuczynienie, przekazać kwotę pieniężną na rzecz świątyni w Imbramowicach i ufundować w niej epitafium. Drugie epitafium sprawca mordu miał sfinansować w kościele w Wichrowie (być może stamtąd pochodził owy winowajca?). Mamy tutaj zatem do czynienia z tzw. umową kompozycyjną, zawierająca warunki pojednania (między sprawcą a rodziną zamordowanego).
O umowie tej informuje niemiecki historyk Paul Kutzer w publikacji „Steinkreuze in Schlesien”. Oprócz ufundowania epitafium, wymienia też kamienny krzyż pojednania (pokutny), który miał być wystawiony na przykościelnym cmentarzu w Imbramowicach (wcześniej błędnie utożsamiany z krzyżem stojącym przy moście w Imbramowicach). Relikt tego krzyża, został odnaleziony w 2017 roku.
Zachowane w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia NMP, drewniane epitafium Martina von Hof-Schnorbein, zostało przebudowane najprawdopodobniej pod koniec XIX wieku.
Renesansowe – a ściślej mówiąc manierystyczne – epitafium Martina von Hof-Schnorbein, stoi po lewej stronie nawy przy wschodniej ścianie kościoła. Jest to obecnie ołtarz boczny w typie architektonicznym, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Na prostopadłościennej podstawie (stipes), spoczywa mensa ołtarzowa, czyli płyta stanowiąca blat (oba elementy zostały dodane do epitafium w XIX wieku). Patrząc od czoła, na płaszczyźnie pionowej podstawy ołtarza, wpisana jest profilowana złocona prostokątna rama. W jej centralnym punkcie, widnieje osiowo umieszczony herb papieski Jana Pawła II ze wstęgami i napisem JAN PAWEŁ II (po lewej) i datą 2▪VI▪1997 r. (po prawej). Nad mensą znajduje się prostopadłościenna predella (zwana też gradusem – podstawa nastawy ołtarzowej), a w niej tablica ujęta w złoconą ramę z namalowaną inskrypcją. Jej treść informuje o wyżej wspomnianym mordzie, osądzeniu sprawcy oraz jego zobowiązaniach:
Anno 1589 den 17. Februar ist Martin v. Hoff-Schnorbein ist seinern 18 Jahr von David v. Borrwitz auf Düswitz in der Behausung des Hans v. Romnitz zu Ausche entliebt worden; diese That wurde vor den durlauchten Fürsten und Heern Friedrich Herzog in Schlesien zu Liegnitz zu Brieg als dem Landesfürsten gebracht, der Tchater gab die Zusage, den Brüdern Christof, Siegmund und George v. Hoff-Schnorbein und den Blutsverwandten dadurch eine Genugthuung zu leisten, daß er eine Summe Geldes zum Besten des Gotteshauses und zur Errichtung eines Epitaphtums bervihtig se und auch erlegte und wurde hierlauf sowohl in der Kirche zu Ingramsdorf als auch Wacherau dieses Epitaphium zu einem Gedächtnisse und zur Zierde der Kirche ebraut.
Epitafium Martina von Hof-Schnorbein, w swej XVI-wiecznej kompozycji, mogło być wyposażone w elementy ornamentalne lub heraldyczne (w zwieńczeniu lub pod inskrypcją), uszaki (proste lub rozbudowane poszerzenie obramienia), fryz z herbem von Hof-Schnorbein i herbami krewnych Martina. Jak wskazuje namalowany na epitafium cytat z ewangelii św. Jana: „A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy miał życie wieczne” (J 3, 14-15), tematem oryginalnego obrazu głównego, było niewątpliwie tzw. „Wywyższenie węża miedzianego” i ukazana postać klęczącego Martina von Hof-Schnorbein.
Temat obrazu został zaczerpnięty ze Starego Testamentu. Motyw spiżowego węża występuje w Księdze Wyjścia i w Księdze Liczb. Historia opowiada o jednym z licznych momentów zwątpienia Izraelczyków w Boga. Wędrując przez pustynię, zaczęło brakować jedzenia i wody. Lud zaczął buntować się przeciw Mojżeszowi i Bogowi. Wówczas Jahwe zesłał na nich plagę jadowitych węży. Wielu Izraelczyków zmarło a ci co pozostali zrozumieli swój grzech. Poszli więc do Mojżesza i poprosili go by wstawił się za nimi u Boga i zdjął plagę. Mojżesz uczynił to o co go poprosili:
„Wtedy rzekł Pan do Mojżesza: Sporządź węża i umieść go na wysokim palu; wtedy każdy ukąszony, jeśli tylko spojrzy na niego, zostanie przy życiu”. Sporządził więc Mojżesz węża miedzianego i umieścił go na wysokim palu. Każdy kto z wiarą popatrzył na niego a był ukąszony przez ognistego węża pustynnego, został uzdrowiony” (Lb 21:5-9).
Nadmienić należy, że epitafium Martina von Hof-Schnorbein z kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, w swej pierwotnej postaci, utrzymane było w typowo protestanckiej formie. Pamiętać bowiem należy, że w II połowie XVI wieku, świątynia i parafia w Imbramowicach, zostały przejęte przez miejscowych protestantów, wspieranych przez panów von Reichenbach z Pyszczyna. Ten stan rzeczy utrzymał się aż do końca 1653 roku.
Bogdan Mucha
12 LIKES
Skomentuj jako pierwszy!