Wiśniowa to wieś w gminie Świdnica (powiat świdnicki), która miała to szczęście, że zachował się w niej – w niezłym stanie – piękny pałac.
Swoją oryginalnością przypomina zamki w Dolinie Loary! I nie ma w tym przypadku, bo swój wygląd zawdzięcza ostatniej przebudowie dokonanej w XIX wieku, nawiązującej do stylu francuskiego neorenesansu.
Początki osady w Wiśniowej sięgają XIII wieku, wówczas funkcjonowała pod nazwą Christianii villa, a jej założycielem miał być Christian von Würben z Wierzbna, posesor folwarku i siedziby rycerskiej. Dopiero w XVI wieku wzniesiono tu renesansowy dwór dla właściciela Wiśniowej Hansa von Mühlberg.
Majątek w Wiśniowej przechodził liczne zmiany własnościowe, między innymi w 1568 roku należał do Ulricha von Strachwitz, członka wielowiekowej śląskiej rodziny arystokratycznej. Kolejnymi właścicielami był ród von Gellhorn, w roku 1639 Fredrich von Littwitz oraz Bernhard von Netz w roku 1667.
Podczas wojny trzydziestoletniej majątek w Wiśniowej został niemal zrównany z ziemią, najbardziej dotkliwie ucierpiał w roku 1632-1633 podczas walk toczących się w granicach Świdnicy.
Po wojnie to co zostało z Wiśniowej przeszło na własność Hansa Ernsta von Schweinichen, właściciela również zniszczonego podczas walk Gruszowa, Ligoty oraz dużego majątku w Świnach. Odbudowa majątku ze zgliszczy przysporzyła mu nie małych problemów finansowych, co w konsekwencji zmusiło go do sprzedaży wsi.
Ostatecznie trafiła ona w ręce pruskiego generała Ernsta von Sommerfeld und Falkenhayna i jeszcze w roku 1783 pozostawała własnością tego samego rodu. Następnie przeszła na własność pruskiego inżyniera ze stopniem oficerskim Cladiusa Theodora von Le Beau de Nantes.
W 1841 majątek w Wiśniowej za sumę 35,5 tysiąca talarów zakupił śląski ekonom Heinrich Zimmer. Ale prawdziwa rewolucja miało dopiero nadejść z nowymi właścicielami, których ród posiadał liczne majątki rozsiane na terenach księstwa świdnickiego na południu po głogowskie na północy. W 1872 wieś zakupiła rodzina von Zedlitz und Leipe, która w swoim posiadaniu miała również sąsiadujący z Wiśniową Bagieniec (czytaj tutaj: Bagieniec – wizja lokalna).
Niemiecki urzędnik i ziemianin, pierwszy właściciel majątku Hans von Zedlitz und Leipe posiadał w Wiśniowej 129h gruntów, co przynosiło mu nie małe zyski. W majątku pozostał aż do śmierci, zmarł w wieku 55lat (31 marzec 1889). Jego następca baron Carl August von Zedlitz und Leipe, powiększył dobra w Wiśniowej droga zakupu kolejnych areałów, co dało w sumie 132h.
Galeria (kliknij, aby powiększyć)
Zedlitzowie właścicielami Wiśniowej pozostali, aż do wybuchu II wojny światowej i to właśnie im zawdzięczamy obecny wygląd pałacu.
Pałac został przebudowany w dwóch fazach, w 1872-1885 roku wybudowano korpus główny z ryzalitem wejściowym, dominującą okrągłą wieżą w północnym narożniku i mniejszą wieżyczką od strony zachodniej. Elewacja jest bogato zdobiona co dodaje klimatu temu miejscu i pobudza wyobraźnię. Nad wejściem głównym umieszczono kartusz herbowy von Zedlitz w towarzystwie gryfa trzymającego w łapie różę, całości dopełnia korona rangowa.
W 1899 roku dobudowano do niego skrzydło w południowo-zachodniej części, wykorzystując modny wówczas w Prusach styl manieryzmu północnego.
Podczas II wojny światowej pałac wykorzystany został jako składnica Archiwum Statystycznego Niemiec, przywiezionego z Berlina, podczas gdy miasto było bombardowane przez aliantów. Pałac przetrwał wojnę, natomiast jego wnętrza zostały rozkradzione przez sowietów, pamiątką po nich są również ślady rykoszetów po kulach na elewacji. W 1945 nazwę wsi z Roth-Kirschdorf zmieniono na Wiśniową, a w pałacowych wnętrzach urządzono pomieszczenia administracyjne PGR-u, w piwnicy umieszczono nie wielki sklep wielobranżowy, na potrzeby pracowników. W latach 90. grupka złodziei dostała się na wieże pałacu przy pomocy sznurowej drabiny i z wieńczącej jej kopuły wydobyli prawdopodobnie jej zawartość, mogła to być „kapsuła czasu” np. z dokumentami. Mimo interwencji policji złodziejom udało się zbiec, a kopuła pozostaje uszkodzona do dziś. Obecnie pałac wraz zabudowaniami gospodarczymi oraz parkiem należy do Skarbu Państwa. Wewnątrz zachowała się imponująca, bogato zdobiona klatka schodowa, reszta pomieszczeń nie przypomina już pałacowych komnat. Jego zachodnia część jest zamieszkała.
Spacerując po wnętrzach pałacu w Wiśniowej trudno nie oprzeć się wrażeniu, że chodzi się z historią pod rękę i że posiada on duszę. W każdym razie trudno oprzeć się emocjom, oglądając jego wnętrza.
Tekst i foto: Anna Czarna
14 LIKES
Skomentuj jako pierwszy!