Nawiązując do wcześniejszych publikacji poświęconych pomnikom wystawionym ku pamięci żołnierzy niemieckich poległych w XIX i XX wieku, odnotujmy fakt, że taki znajdował się również w Chwałkowie, w gminie Marcinowice.
Był to prosty pomnik upamiętniający poległych ze wsi Chwałków (dawniej Qualkau/Kreis Schweidnitz). Wzniesiony został z granitu, zapewne pochodzącego z pobliskich kamieniołomów w Strzeblowie – obecnie Sobótka Zachodnia. Na monumencie centralnie umieszczona została tablica, obwiedziona od góry rodzajem wieńca bądź sznura ozdobnego i prezentująca wyryte nazwiska mieszkańców miejscowości – ofiary I wojny światowej, z podziałem na kolejne lata jej trwania. Nazwiska żołnierzy poprzedzone były posiadanym stopniem wojskowym i zakończone dzienną datą śmierci. Pomnik wieńczył motyw w formie „żelaznego krzyża”. Otoczony iglakami i drzewami liściastymi, znajdował się on przy głównej drodze prowadzącej przez wieś, w pobliżu szkoły i przedwojennej gospody (po wojnie na prywatnej posesji). Napis na tablicy głosił: Den Heldentod für Vaterland starben im Weltkrieg 1914-1918 aus der Gemeinde Qualkau (Polegli bohaterską śmiercią z gminy Qualkau dla Ojczyzny w wojnie światowej 1914-1918).
Po 1945 roku dla miejscowych dzieci i młodzieży właśnie to miejsce stało się ulubionym terenem zabaw i spotkań.
Pomnik został utrwalony na dwóch przedwojennych pocztówkach. Jedna z nich, z około 1925 roku, w formie trójpolówki, przedstawia centralnie panoramę Chwałkowa na tle Ślęży. W lewym dolnym oknie widać pomnik poświęcony poległym żołnierzom, w prawym zaś budynek szkoły katolickiej istniejący do dziś, jednak ze zmienioną bryłą i pełniący funkcję mieszkalną. Druga pocztówka z około 1920 roku ukazuje centralnie granitowy pomnik.
Pomnik w Chwałkowie spotkał los podobny do wielu innych, usuniętych z miejscowości nie tylko powiatu świdnickiego. Zniknął on w latach 80. XX wieku.
Stanisław Bielawski
14 LIKES
W latach 1914-1918 z miejscowości Chwałków (niem. Qualkau, Krs. Schweidnitz) polegli w walce lub zmarli w szpitalach: Bruno Albert, Joseph Anders, Ernst Biewald, Bernhard Bischof, Berthold Bradtke, Gustav Bradtke, Paul Bräuer, Max Buhl, Josef Bönsch, Paul Dittrich, Josef Dziollocz, Karl Fiedel, Josef Fuchs, Paul Fuchs, Reinhold Fuchs, Josef Gruhn, Alfred Günther, Franz Günther, Robert Günther, Josef Günz, Paul Günz, Bruno Gürtler, Josef Hornig, Max Huhndt, August Ilchmann, Josef Ilchmann, Alfred Kiebs, Paul Kiebs, Albert Kieps, August Klammt, Franz Klammt, Josef Klose, Karl Klose, Paul Klose, August Kober, August Kretschmer, Berhhard Kretschmer, Josef Kretschmer, Paul Kretschmer, Alfred Kusche, Josef Kusche, Rober Kusche, Alfons II Kusche, Josef Ludwig, Paul Ludwig, August Löffler, Robert Löffler, Paul Meier, Josef Monser, Franz Müller, Karl Nagler, Gustav Reimann, Josef Reimann, Paul Reimann, Robert Reimann, Robert Scholz, August Schubert, Josef I Schubert, Bruno Schöpe, Berthold Seidel, Johann Seidel, Josef Seidel, Robert Seidel, Robert Stull, Josef Umlauf, Albert Urban, August Urban, Johann Urban, Paul Urban, Richard Vogt, Oswald Watzke, Paul Watzke, Paul Weigelt, Franz Wuttke, Pualu Wuttke, Martin Überschaer
Dziękujemy panie Bogdanie za cenne uzupełnienie 🙂