Miłośnicy polskiego kina pamiętają zapewne film „Lata dwudzieste, lata trzydzieste” i piosenkę autorstwa Włodzimierza Korcza „Schody, schody, schody, schody, jak w Casino de Paris.” To właśnie ta piosenka zainspirowała mnie do napisania artykułu o schodach granitowych w szkole, do której uczęszczałem, jako uczeń i w której teraz pracuje, jako nauczyciel.
Co może być ciekawego w granitowych schodach? Może dla fachowca z branży kamieniarskiej nic, ale dla mnie, jako historyka schody znajdujące się w mojej szkole są ciekawym i wspaniałym przykładem pracy dawnych mistrzów rzemiosła kamieniarskiego. Wiele razy wchodziłem do szkoły po tych schodach i nie zwracałem na nie specjalnej uwagi, ot po prostu zwykłe granitowe schody, wykonane ze strzegomskiego granitu.
Szkoła, w której pracuję została wybudowana w roku 1874, kiedy jeszcze nie było urządzeń i maszyn do mechanicznej obróbki kamienia i większość prac była wykonywana ręcznie. I to właśnie spostrzeżenie pozwoliło mi dostrzec znakomity kunszt ówczesnych rzemieślników kamieniarskich. Jednym z przykładów ich mistrzostwa są schody wejściowe i schody na pietra w szkole, w której pracuję.
Przed wejściem do szkoły są dwa stopnie wykonane z dwóch kawałków granitu. Pierwszy stopień ma wymiary 3,55 metra długości, 0,55 metra szerokości i 17 cm wysokości. Drugi stopień jest krótszy o 15 centymetrów, ale za to szerszy o 34 centymetry. Jeszcze bardziej imponujące rozmiary mają schody w holu głównym. Każdy z ośmiu stopni schodów ma ponad 3,5 metra długości, 35 cm szerokości i 15 cm wysokości i został wykonany w całości z jednego kawałka granitu. Bardzo ciekawiła mnie waga takich stopni granitowych, więc zwróciłem się o pomoc do pana Stanisława Sitarza, który pomógł mi obliczyć ich wagę. Każdy ze stopni w holu głównym waży 500 kg. Oprócz tych wspaniałych schodów równie imponujące są schody prowadzące na poszczególne piętra budynku szkolnego. Szerokość każdego stopnia tych schodów wynosi ponad dwa metry, pozostałe wymiary są identyczne jak schodów w holu głównym.
Wszystkie schody są schodami blokowymi i posiadają tak zwane noski. Następną ciekawostką są wielkie płyty granitowe na dwóch półpiętrach, które stanowią jednocześnie ostatnie lub pierwsze stopnie schodów. Te płyty granitowe mają wymiary ponad 250 cm na 200 cm i wysokości 15 cm i wagę 2 ton! Jednak nie chodzi tylko o same imponujące wymiary schodów i płyt granitowych. Należy wziąć pod uwagę sposób ich wykonania. Jak już wspomniałem wszystkie prace były wówczas wykonane ręcznie, co biorąc pod uwagę duże wymiary elementów granitowych było bardzo trudnym przedsięwzięciem. Do tego dochodzi sprawa transportu gotowych już elementów na miejsce budowy i ich montaż. Jedynym środkiem transportu na terenie ówczesnego miasta był tylko transport przy użyciu furmanek konnych, a cały montaż odbywał się ręcznie. Ówcześni rzemieślnicy wykonali swoją prace wręcz wzorowo i w pełni zasługują na miano mistrzów kamieniarskich. Wszystkie stopnie schodów zostały wykonane wręcz perfekcyjnie. Na uwagę również zasługuje, jakość strzegomskiego granitu.
Od budowy szkoły w roku 1874 upłynęło już 147 lat. Po tych schodach chodziły setki a nawet tysiące uczniów i nauczycieli. Wnoszono po nich meble i wyposażenie szkoły a jakby czas ich się nie imał. Wciąż są równe, może trochę bardzie wygładzone, ciągłym szorowaniem ich przez buty, ale nie ma żadnych ubytków czy wyszczerbień. Świadczy to nie tylko o doskonałej jakości strzegomskiego granitu, ale o jakości i przydatności granitu, jako materiału budowlanego. Na zakończenie artykułu można stwierdzić, że powinna z powrotem nastać moda na wspaniałe granitowe schody, zwłaszcza w budynkach użyteczności publicznej.
Marek Żubryd
6 LIKES
Skomentuj jako pierwszy!