Press "Enter" to skip to content

Uzdrowiciel z Rogoźnicy

Spread the love

Tłumacząc kronikę Carla Friedrich Wilhelma Richtera natrafiłem na bardzo interesującą informację o pewnym uzdrowicielu z Rogoźnicy o nazwisku Gotfried Peschel. Chciałbym przybliżyć czytelnikom jego historię, która związana jest z historią naszego regionu.

W czasach Peschela, na przełomie XVIII i XIX wieku chirurgia nie stała na najwyższym poziomie i często była niedostępna dla najniższych warstw społecznych…

Gotfried Peschel urodził się 30 września 1756 roku w Chełmcu w powiecie jaworskim. Według kronikarza był właścicielem gospodarstwa wolnego od pańszczyzny. Od swojej matki nauczył się robić specjalną maść, która nadawała się przede wszystkim do leczenia złamań kości i zwichnięć i zaczął leczyć ludzi już w swojej rodzinnej miejscowości. W roku 1782 kupił w Rogoźnicy karczmę a wkrótce potem mieszkańcy wybrali go na sołtysa. W roku 1790 został także sołtysem powiatowym, a później także rzeczoznawcą powiatowym. Peschel był wielokrotnie wybierany deputowanym powiatowym, a w latach wojny w roku 1813 wchodził w skład komisji powiatowej.

Kiedy przybył do Rogoźnicy, za wszelką cenę chciał uniknąć leczenia ludzi, jednak jego dawna sława dotarła także i tutaj i coraz więcej cierpiących ludzi zaczęło szukać u niego pomocy. Początkowo odmawiał wszystkim, ale często nie mógł odmówić cierpiącym ludziom. Dzięki szczęściu połączonemu z wiarą w siebie, pewnością i zręcznością dokonywał często uzdrowień, tam gdzie chirurdzy już dawno się poddali. Właśnie te uzdrowienia, przy których ówczesna medycyna nie mogła sobie poradzić a on pomagał ludziom wracać do zdrowia, zwróciły na niego uwagę lekarzy, zazdroszczących mu sukcesów. Miejscowi chirurdzy i lekarze zaczęli robić mu coraz więcej trudności, a w roku 1785 starali się mu zabronić wykonywania praktyki lekarskiej. Ale Peschel był nie tylko skuteczny w swoich działaniach, lecz także często pomagał ludziom bezinteresownie lecząc, zwłaszcza ludzi ubogich za darmo. Dlatego stany powiatu postanowiły wziąć go w opiekę i wystawiły mu atest, na mocy którego zobowiązały się, że w razie skargi lekarskiej poręczą za niego i wezmą całą odpowiedzialność na siebie.

… dlatego uzdrowiciele tacy jak Peschel cieszyli się dużym wzięciem

Później władze powiatowe doprowadziły do wystawienia przez ministra do spraw Śląska Karla Georga Heinricha hrabiego von Hoyma, w dniu 14 września 1789 roku, koncesji dla Peschela, na mocy której pozwolono mu prowadzić wszelkie leczenie osób szukających u niego pomocy, bez jakichkolwiek ograniczeń.

Od tego czasu Peschel przyjeżdżał oficjalnie na targi tygodniowe do Jawora i Strzegomia, gdzie leczył chorych. Swoje gabinety lekarskie prowadził w miejscowych gospodach w Jaworze w gospodzie Pod Trzema Lipami, (Unter Drei Linden) a w Strzegomiu w gospodzie Brunatny Jeleń (Brauner Hirsch), a później, Złota Korona (Die goldene Krone). Gdy tylko było wiadomo, że Peschel przyjedzie, z najbliższej okolicy napływało wielu ludzi szukających pomocy w swoich cierpieniach. Jak napisał to kronikarz Richter jego gospodarstwo stało się prawdziwym szpitalem, do którego przyjeżdżali wszyscy, biedni i bogaci, wysokiego i niskiego stanu.

Peschel miał czterech synów z których pierwszy o imieniu Wilhelm do 18 roku życia był u niego jako parobek gorzelniczy. Ponieważ chciał zostać chirurgiem, to ojciec kazał mu się uczyć w Strzegomiu, później wysłał go do Berlina do Pepiniere, szkoły przygotowującej przyszłe kadry naukowe i zawodowe [Die Pépinière została założona 2.08.1795 roku jako instytut kształcenia lekarzy wojskowych w Królestwie Prus. Była drugą po Charite szkołą chirurgów w Berlinie. Jej założycielem i pierwszym kierownikiem był Johann Goercke.], po ukończeniu której dostał się do regimentu medycznego przy regimencie cesarza Aleksandra [1 Pułk Grenadierów Gwardii im. Cesarza Aleksandra (niem. Kaiser Alexander Garde-Grenadier-Regiment Nr. 1pułk armii Królestwa Pruskiego, a potem Cesarstwa Niemieckiego, który stacjonował w Berlinie. Został sformowany 14.10.1814 z rozkazu pruskiego króla Fryderyka Wilhelma III i został nazwany na cześć cara Rosji Aleksandra I, który był również pierwszym szefem pułku. 27.11.1918, zaraz po zakończeniu I wojnie światowej pułk został rozformowany.] w Berlinie i jak stwierdził to kronikarz, cieszył się wielką miłością i poważaniem u swoich wysokich przełożonych aż do śmierci w roku 1826.

Karta z podręcznika dla chirurgów z połowy XVIII wieku (Źródło: Wikiemdia/Wellcome Collection Gallery

 Z trzech pozostałych synów, jeden o imieniu Carl został właścicielem karczmy w Kostrzy, drugi Ernst Samuel był właścicielem sołtysostwa sądowego w Goliszowie, a trzeci Benjamin był piwowarem w Rogoźnicy. Wszystkim swoim synom Peschel przekazał swoją wiedzę i umiejętności aby tak jak on mogli nieść pomoc potrzebującym ludziom, kiedy on umrze. Z tych trzech synów tylko dwóch Ernst i Benjamin chciało tak jak ojciec leczyć ludzi. Carl nie przejawiał w tym względzie żadnych chęci. Peschel chciał także zapewnić synom koncesję na wykonywanie usług medycznych i w tym celu zwrócił się z prośbą bezpośrednio do króla Fryderyka Wilhelma III, którego jak napisał to kronikarz Richter znał osobiście. W roku 1828 Peschel pojechał do Berlina i spotkał się z monarchą, który przekazał jego sprawę ministrowi Karlowi Sigmundowi Franzowi baronowi vom Stein zum Altenstein.

Rogoźnica na dawnej karcie pocztowej z początku XX wieku (Źródło: polska-org)

Peschel musiał teraz wraz ze swoimi synami pojechać Berlina, gdzie w Charicie [Die Charité – z francuskiego miłość bliźniego, miłosierdzie, jest najstarszym szpitalem w Berlinie. Okazją do założenia Charite był rozkaz gabinetowy króla Prus Fryderyka I z dnia 14.11.1709 roku, w którym zarządzał utworzenie lazaretów poza miastem, aby przygotować się do ewentualnego rozprzestrzeniania się ospy. Zarządzenie zostało wydane w związku z epidemią ospy w Europie Wschodniej, która już spustoszyła prowincję pruską, a teraz zagrażała marchii brandenburskiej. W roku 1726 chirurg Christian Habermaass zaproponował przekształcenie Charite w instytut kształcenia lekarzy.] jego synowie mieli zdać w obecności lekarzy i chirurgów egzaminy ze swoich umiejętności medycznych. Musieli poznać gruntownie wiedzę o kościach i zostali dokładnie przeegzaminowani przez tajnego radcę medycznego profesora doktora D. Kluge. Podejmowane przez nich kuracje przyciągały ciągle dużą liczbę rzeczoznawców, którzy chcieli przyglądać się ich pracy. Z tego też powodu synowie Peschela musieli początkowo znosić wiele zniewag ze strony miejscowych lekarzy. Ale z drugiej strony te ataki zwróciły tylko jeszcze większą uwagę Berlińczyków na Peschela i jego synów. Zaczęto zapraszać ich do różnych miejscowości a nawet proszono o pomoc w leczeniu.

W czasie 10 tygodni, które spędzili w Berlinie wyleczyli szczęśliwie i skutecznie 3 złamania nóg, 2 złamania ramion, 1 złamanie obojczyka i jedno zranienie biodra i zostali zwolnieni z egzaminu. 27 września 1828 roku Ernst i Benjamin otrzymali na mocy najwyższego orzeczenia Jego Królewskiej Mości, zezwolenie na leczenie złamań kości i zwichnięć stawów.

 Według kronikarza Richtera w roku 1828 w czasie manewrów wojskowych, gdy król Fryderyk Wilhelm III przebywał w Mrowinach, Peschel udał się do niego aby podziękować za pomoc w uzyskaniu dla synów pozwolenia na leczenie ludzi. Kronikarz napisał także, że Peschel został przez króla odznaczony Powszechnym Orderem Honoru 2 klasy (Allgemeine Ehrenzeichen).

Marek Żubryd

Bibliografia

1. Carl Friedrich Wilhelm Richter, Historisch-Topopgraphische Beschreibung des Striegauer Kreises mit zwei Steinzeichnungen. Aus Urkunden, Acten, Chroniken und Handschriften gesammelt. Striegau, gedruckt bei Carl Sigismund Webers Erben, Striegau 1829, s. 493-495.

2. S. Skalweit, Hoym, Karl Georg Heinrich Graf von, [w:] NDB, 9 (1972), s. 671. H. Frölich, Goercke, Johann, w: Allgemiene Deutsche Biographie, 9 (1879), s. 371-372. H. Gollwitzer, Stein zum Altenstein, Karl Freiherr von, w: Neue Deutsche Biographie, 1 (1953), s. 216-217.

3. S. Krämer, 300 Jahre Berliner Charité: Die Pest, die Weiße Frau und eine weitgreifende Kabinettsorder [w:] Deutsches Ärzteblatt, 2010, 107(8), S. A-331.https://www.aerzteblatt.de/archiv/67859, stan na 18.04.2017. http://www.preussenweb.de stan na 18.04.2017.

7 LIKES

Skomentuj jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Mission News Theme by Compete Themes.