Czy Świdnica zasłynie z nietypowych pomników? Być może. Obok słynnego już w Europie pomnika tzw. „Srającego chłopka”, mamy też w Świdnicy – czym wie stosunkowo niewiele osób – pomnik… walca drogowego, o którym poniżej pisze Marcin Laberschek. Prowadzi on stronę – Pomniki organizacji, którą Państwu polecamy.
***
Tożsamość przedsiębiorstwa to te szczególne jego cechy, które pozwalają odpowiedzieć na pytanie: czym ów zakład pracy jest, czym się zajmuje. Pomniki przedsiębiorstw są często powiązane z ich tożsamością, podkreślają w ten sposób to, co je wyróżnia. Takim właśnie obiektem jest monument walca, który stoi przed bramą Świdnickiego Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów.
Początków Świdnickiego Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów należy szukać w czasach Polski Ludowej. To wówczas powstał Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych w Świdnicy, którego zadaniem było zachowanie odpowiedniego stanu lokalnych dróg poprzez ich remont i przebudowę oraz tworzenie nowych. W 1975 roku doszło do reorganizacji zakładu, skutkiem której było powołanie Rejonu Dróg Publicznych. On z kolei w 1991 roku przekształcono w państwowe Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych. 20 maja 1999 roku doszło do kolejnej zmiany: właścicielami zakładu stali się pracownicy, którzy wspólnie utworzyli Świdnickie Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. Taki stan prawno-właścicielski utrzymuje się do dziś.
Podstawowy profil działalności przedsiębiorstwa jest wciąż ten sam. Prace z zakresu utrzymania i budowy dróg oraz innych elementów infrastruktury transportowej świadczone są przede wszystkim na terenie byłego województwa wałbrzyskiego i w innych rejonach Dolnego Śląska, a także w Czechach i Niemczech.
Z racji świadczonych usług przedsiębiorstwo dysponowało i wciąż dysponuje własnym sprzętem technicznym. W skład tego sprzętu wchodzą również walce, które służą do zagęszczania nawierzchni dróg. Ponieważ maszyny te bezpośrednio kojarzą się z budową dróg, nie może więc dziwić, że jedna z nich stała się pomnikiem (widocznym na powyższych zdjęciach), który stanął przed bramą wjazdową prowadzącą na teren Świdnickiego Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów, zlokalizowanego w Świdnicy przy ul. Częstochowskiej 12.
Pomnikowa maszyna to wycofany z eksploatacji, oryginalny walec drogowy WDT-1 o numerze 588 i typie silnika S332, Wyprodukowano go w 1963 roku. Walce WDT-1 to polskie pojazdy produkowane od 1961 roku we Wrocławskiej Fabryce Maszyn Budowlanych „FADROMA”. Ich masa wynosiła 8 ton (10 ton z pełnym obciążeniem), były wyposażone w silnik spalinowy o mocy 30KM i osiągały prędkość 7,5 km/h. Na dachu kabiny zainstalowany był zbiornik na wodę, którą zraszano powierzchnię wałów, co zapobiegało ich przyczepianiu się do powierzchni drogi.
Podobnie jak widoczny na powyższym zdjęciu walec WDT-1 noszący numer MT.1069, również ten, który stał się pomnikiem, był eksploatowany przez świdnickie przedsiębiorstwo od czasów PRL-u. Monument odwołuje się więc nie tylko do samej działalności zakładu, ale wiąże się także z jego historią. Jest zabytkowym eksponatem, zakładową pamiątką, ale też swoistym miejscem pamięci odnoszącym się do czasów, gdy tego typu pojazdy były użytkowane przez pracowników i były symbolem nowoczesności.
Z inicjatywą stworzenia pomnika walca wyszli pracownicy przedsiębiorstwa. Ideę tę poparł Prezes Zarządu, Stanisław Wrona. Zanim doszło do odsłonięcia monumentu, walec poddano procesowi renowacji. Prace restauracyjne rozpoczęły się w listopadzie 2019 roku. Załączone zdjęcia ukazują maszynę w procesie odnowy. Renowacja trwała około pięciu miesięcy.
Odsłonięcie pomnika miało miejsce 28 kwietnia 2020 roku. Monument składa się z dwóch elementów: z walca WDT-1 oraz z cokołu o wysokości kilkudziesięciu centymetrów. Prostokątny cokół stworzony jest z niewielkich, połączonych wzajemnie kamiennych kostek. Obok pomnika, na murze okalającym przedsiębiorstwo, zawieszono tablicę z napisem:
Świdnickie Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o.
ul. Częstochowska 12
58-100 Świdnica
Pomimo że przedsiębiorstwo zlokalizowane jest na obrzeżach Świdnicy, pomnik wzbudza zainteresowanie mieszkańców i, na co zwracają uwagę przedstawiciele Świdnickiego Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów, „szczególnie w trakcie weekendów jest odwiedzany przez rodziców z dziećmi”.
Marcin Laberschek
6 LIKES
Skomentuj jako pierwszy!