Czy Świdnica odzyska pamiątkę swoich dziejów?

Ogłoszono wyniki ogólnopolskiego naboru na dofinansowanie remontów zabytków w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. Dotacje otrzymało 25 wnioskodawców z terenu powiatu świdnickiego. Cztery z nich to zabytki świeckie, pozostałe, to obiekty sakralne. Na remonty zabytków na terenie powiatu świdnickiego przeznaczono 17.982.000 złotych.

W Świdnicy ciekawy wydaje się remont elewacji domu u zbiegu ulic Długiej i Kazimierza Pułaskiego  znanego dziś jako „Kamienica pod Bykami”. W dawnych czasach miejsce to nazywało się Dwór w Dolinie (niem. Grundhof) i według legendy było to miejsce, gdzie występowały dzikie świnie. Wybudowano tu leśniczówkę, która dała początek miastu, nazwanemu Świdnica.

To oczywiście zwykłe podanie, które miało wytłumaczyć pochodzenie nazwy miasta.

Do 1945 roku na szczytowej elewacji budynku znajdowały się nawiązania m.in. do tej legendy. Na wysokości pomiędzy I a II piętrem, na trzech owalnych tarczach, na czarnym tle złotymi literami namalowano sentencję, którą przetłumaczył historyk Sobiesław Nowotny:

Zaiste nie bez przyczyny dwór w dolinie

Nazywał się Dworem w Dolinie, już od owej godziny,

Gdy łowcy, psy i łuki

Do upadku dzika doprowadziły,

A Świdnica z tej przyczyny

Sama dla siebie znalazła kamień węgielny.

(niem. Mit Grunde hier der Hof im Grunde

Der Grundhof schon seit jener Stunde,

Als Jäger, Bogenstreit und Hunde

Zum Tall des Ebers sich verbunde

Bis Schweidnitz dann mit diesem Grunde

Den Grundstein zu sich selber funde.)

Pomiędzy oknami trzeciej kondygnacji znajdował się duży obraz przedstawiający Chrystusa z palmą w ręku, jako symbolem Pokoju. Pod obrazem znajdowała się sentencja:

Udziel nam Panie łaskawie pokoju, jakoż i najlepszych czasów!

Według wrocławskich badaczy (Chorowska, Lasota) obecna forma elewacji pochodzi z 1882 roku, jednak sentencje i tradycja związana z umieszczeniem wizerunku Chrystusa wydają się dużo wcześniejsze.

 – Być może pochodzą z XVII wieku i odnoszą się do okresu wojny trzydziestoletniej w latach 1618-1648, kiedy Świdnica doznała potwornych zniszczeń. Umieszczenie ich na szczytowej elewacji budynku nie było dziełem przypadku, a celowym działaniem mieszczan świdnickich. Obraz i sentencje „witały” przyjezdnych. Ich wzrok po wkroczeniu do miasta przez bramę Dolną, znajdującą się u zbiegu wspomnianych ulic i placu Wolności, od razu musiał paść na elewację budynku i umieszczone tam obraz i sentencje. Mówiły one o pokoju w jakim chcieli żyć jego mieszkańcy i w romantycznej formie odnosiły się do starożytnej tradycji o początkach miasta – mówi Sobiesław Nowotny.

Obraz i sentencje zostały zniszczone po maju 1945 roku. Komunistom nie odpowiadały ani niemieckie napisy, ani malowidło o religijnej treści. A ponieważ nikogo chyba dziś nie trzeba przekonywać do znaczenia historii i tradycji, może remont elewacji Kamienicy pod Bykami czy też Domu w Dolinie, będzie świetną okazją do przywrócenia temu miejscu atrybutów w postaci obrazu i opisanych sentencji? Świdnica w końcu odzyskałaby wspaniały element swojej historii!

Poniżej przedstawiamy zabytki, kwoty i zakres prac, które zostały dofinansowane.

Świdnica

• Prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy barokowej elewacji kościoła pw. św. Józefa przy ul. Kotlarskiej 19-21 (ponad 1 mln 275 tys. zł)
• Prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy czterech elewacjach kamienicy przy ul. Długiej 45 (ponad 963 tys. zł)
• Prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy wykończeniu sklepień i sufitów w Kolegium Jezuickim w przy pl. św. Jana Pawła II (blisko 3 mln 408 tys. zł) – wniosek woj. dolnośląskiego
• Prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty świdnickiej w Katedrze pw. św. Stanisława i św. Wacława (3 mln 430 tys. zł) – wniosek woj. dolnośląskiego

Świebodzice

• Kompleksowy remont wnętrza zabytkowego obiektu sakralnego Kościoła pw. Apostołów Piotra i Pawła w Świebodzicach wraz z infrastrukturą bezpieczeństwa (960 tys. zł),

Gmina Świdnica

• Remont konserwatorski dachów kościoła pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Makowicach – przybudówki i przypory kościoła (prawie 100 tys. zł)
• Prace konserwatorskie przy ołtarzu głównym w prezbiterium w kościele św. Anny w Grodziszczu (237 tys. zł)
• Rewitalizacja zabytkowego kompleksu kościoła p.w. św. Jadwigi w Mokrzeszowie (ponad 587 tys. zł)

Gmina Strzegom

• Bazylika w Strzegomiu – kontynuacja prac przy remoncie więźby dachowej i wymianie pokrycia dachu (1 mln 469 tys. zł)
• Rewitalizacja dawnego parku dworskiego w Rogoźnicy – etap końcowy (prawie 905 tys. zł)
• Remont gotyckiej kamiennej wieży (XIV/XV w.) kościoła św. Jana Chrzciciela w Jaroszowie – etap I, remont sygnatury (niemal 245 tys. zł)

Gmina Jaworzyna Śląska

• Renowacja kościoła parafialnego pw. Św. Michał Archanioła w Milikowicach (blisko 482 tys. zł)
• Konserwacja i restauracja ołtarza głównego z kościoła p.w. Oblubieńca NMP w Jaworzynie Śląskiej (blisko 184 tys. zł)
• Odsłonięcie i konserwacja średniowiecznych fresków oraz detali architektonicznych z XIII-XVI w. odkrytych w kościele pw. św. Barbary w Pastuchowie – I etap (ponad 488 tys. zł)

Gmina Żarów

• Przebudowa budynku przy ul. Zamkowej 1 w Żarowie – etap I (490 tys. zł)
• Przebudowa budynku przy ul. Zamkowej 1 w Żarowie – etap III  (490 tys. zł)

Gmina Marcinowice

• Wykonanie elewacji w kościele parafialnym w Mysłakowie – I etap (ponad 161 tys. zł)
• Remont elewacji budowlane wraz z wymianą poszycia dachowego w kościele pw. św. Michała Archanioła w Wirach (490 tys. zł)
• Renowacja kapliczek na terenie gminy (98 tys. zł)
• Prace konserwatorsko-restauratorskie wieży wraz z wymianą pokrycia dachowego wieży kościoła pw. Św. Wacława w Marcinowicach (blisko 162 tys. zł)
• Renowacja ławek w kościele pw. św. Michała Archanioła w Wirach (147 tys. zł)
• Konserwacja i renowacja ołtarza głównego w Kościele pw. Matki Boskiej Różańcowej w Szczepanowie (blisko 162 tys. zł)

Gmina Dobromierz

• Barokowa rzeźba przydrożna św. Jana Nepomucena wraz z cokołem w Bronowie – prace konserwatorskie (blisko 69 tys. zł)
• Kościół pw. św. Jakuba Apostoła i św. Anny w Kłaczynie – prace konserwatorskie (ponad 333 tys. zł)
• Kościół pw. św. Michała Archanioła w Dobromierzu – prace remontowo-malarskie wnętrza kościoła (147 tys. zł)
• Wieża Widokowa w Dobromierzu – prace konserwatorskie i budowlane (294 tys. zł)
• Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Szymanowie – odnowienie elewacji  (147 tys. zł)
• Kościół pw. św. Barbary w Gniewkowie – prace konserwatorskie (59 tys. zł)

Andrzej Dobkiewicz (Fundacja IDEA)

10 LIKES