Ostatnio „wypłynęły” na jednym z portali aukcyjnych nieznane wcześniej szerszemu ogółowi zdjęcia, przedstawiające uroczystość wojskową na terenie koszar przy obecnej ulicy Armii Krajowej (dawniej Grenadierstrasse).
Zdjęcia pochodzą z 1933 roku, a więc z okresu kiedy Hitler doszedł do władzy. Nie wiemy, czy jest to jednak koniec 1933 roku czy też początek. W tym drugim przypadku być może uroczystość na terenie koszar można by powiązać z dojściem do władzy w Niemczech nazistów. Przypomnijmy że właśnie 30 stycznia 1933 roku prezydent Hindenburg powierzył Adolfowi Hitlerowi funkcję kanclerza. Powiązanie zdjęć z tym faktem są jednak tylko jednym z kilku możliwych powodów widocznej na zdjęciach uroczystości. Na zdjęciach brak jeszcze jakiejkolwiek symboliki nazistowskiej. Oficerowie i żołnierze nie mają jeszcze niemieckich orłów ze swastyką, który jako godło III Rzeszy – tzw. Orzeł Rzeszy (niem. Reichsadler) został wprowadzony w 1935 roku. Są za to symbole używane od czasów Cesarstwa i w okresie Republiki Weimerskiej – symbole na umundurowaniu, krzyż żelazny na tkaninie zawieszonej na ołtarzu polowym. O tym, że zdjęcia mogły być wykonane w dniu 30 stycznia 1933 roku (uroczystość z okazji objęcia funkcji kanclerza przez Hitlera) lub krótko po tej dacie świadczy fakt, że żołnierze zgromadzeni na placu umają podniesioną prawą rękę, składając przysięgę.
Zdjęcia prezentujemy poniżej za portalem polska-org.pl, gdzie w dużym stopniu zidentyfikowano konkretne budynki, w większości zachowane do dzisiaj.
Widoczne na powyższym zdjęciu armaty zidentyfikował nasz współpracownik i specjalista od uzbrojenia I i II wojny światowej – Bogdan Mucha z Żarowskiej Izby Historycznej. – Te armaty to na pewno 7,7 cm Feldkanone FK16 – armata polowa kalibru 77 milimetrów, opracowana w zakładach Kruppa w 1916 roku. Od swojej poprzedniczki Feldkanone 7,7 cm FK 96 n.A z 1896 roku różniła się jedynie długością lufy, co znacznie poprawiło jej zasięg. W 1934 roku armaty tego typu pozostające na wyposażeniu niemieckich sił zbrojnych zostały zmodyfikowane. Wymieniono tylko lufy na nowy kaliber 75 mm (L/36), długość pozostała ta sama 2700 mm. Zwiększony został kąt ostrzału z +40° do +44°. Zastosowano także nową amunicję, która większą prędkość wylotową z 545 m/s na 662 m/s oraz większy zasięg maksymalny z 10.700 m do 12.300 z nową lufą – mówi Bogdan Mucha. – Ponieważ zdjęcia datowane są na 1933 rok, na pewno musi być to wersja sprzed wymiany luf na kaliber 75 mm.
Z tymi armatami wiązało się ciekawe rozwiązanie konstrukcyjne, które polegało na zastosowaniu nietypowego dość kalibru – 77 mm, wobec stosowanych najczęściej podczas I wojny światowej kalibrów armat 75 czy 76,5 mm. Było to celowe działanie, Niemcy wyszli bowiem z założenia, że ewentualne zdobyczne działa rosyjskie lub francuskie o mniejszych kalibrach, mogą być przerobione na większy kaliber czyli niemiecki 77 milimetrów. Natomiast zdobyczne działa niemieckie kalibru 77 mm były praktycznie bezużyteczne dla aliantów, bo nie można ich było przerobić na mniejsze kalibry używane przez nich – 75 i 76,5 mm. Do końca I wojny światowej Niemcy wyprodukowali nieco ponad 3.000 tych armat, z których część trafiła na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego do armii alianckich. Te armaty, które zostały w Reichswerze zostały wycofane z jednostek pierwszoligowych i trafiły do różnych garnizonów, przede wszystkim w charakterze broni szkoleniowej. Dopiero w 1935 roku wymieniono lufy w zachowanych egzemplarzach armat tego typu na kaliber 75 mm. Oznaczone jako typ Feldkanone 7,5 cm FK 16 n.A były wykorzystywane w niewielkich ilościach do końca II wojny światowej.
Uzupełnieniem powyższych zdjęć jest także rewelacyjna, nieznana do tej pory fotografia lotnicza, ukazująca „czerwone koszary” w całości, w widłach obecnych ulic Wałbrzyskiej, Armii Krajowej, Bartosza Głowackiego i Niecałej. Świetnie widać całość zabudowań koszarowych oraz praktycznie kompletną zabudowę tych ulic. Zdjęcie datowane jest na lata ok. 1925-1933.
Andrzej Dobkiewicz (Fundacja IDEA)
20 LIKES
Skomentuj jako pierwszy!