Press "Enter" to skip to content

Bojanice – historia wsi do 1945 roku

Spread the love

Wieś Bojanice leżąca na południe od Świdnicy, tuż u podnóża Gór Sowich, założona została stosunkowo późno, bowiem dopiero na przełomie XIII i XIV w.

Bojanice. Sklep Nentwicha, pomnik poległych w latach 1914-1918, pałac i dawna szkoła ewangelicka. Pocztówka z ok. 1919 r.

Po raz pierwszy ta łańcuchowa wioska o regularnym charakterze, położona wzdłuż górskiego potoku, wspomniana została w Księdze Uposażeń Biskupstwa Wrocławskiego w 1305 r. Jej niemiecka nazwa „Ludwigsdorf ” – a zatem „wieś Ludwiga”, skrywa imię jej domniemanego założyciela.

W początkowym okresie swego istnienia wieś obejmowała 20 łanów frankońskich, a zatem około 500 ha ziemi. Interesujące jest wszakże, że sąsiadowała ona wówczas z nieistniejącą obecnie wioską o nazwie Laurichendorf, która położona była w jednej z dolin u podnóża góry Wawrzyn. Ponieważ kościół w Laurichendorf wspomniany został już w 1305 r., zatem przypuszczać należy, że mieszkańcy Bojanic należeli początkowo do tamtejszej parafii, gdyż kościół w Bojanicach wspomniany został dopiero W 1370 r. Wieś Laurichendorf zanikła w nie- znanych nam historycznie okolicznościach. Istotne jest jednak, że zarówno w Bojanicach, jak i w Laurichendorfie, prowadzono w okresie średniowiecza intensywną działalność górniczą, związaną z występowaniem w tych okolicach rud srebra i ołowiu. Bojanice pozostały jednak wioską o wyraźnie rolniczych charakterze, ze stosunkowo dużą liczbą gospodarstw bogatych chłopów i wyróżniającym się wielkością dobrem rycerskim. Jeszcze w 1576 r. było tu 22 kmieci, czyli bogatych chłopów, zaś majątek rycerski obejmował 8 łanów (1 łan stanowił uposażenie tutejszej parafii).

Bojanice. Dawny kościół ewangelicki, gospoda Hermanna Ferie i dawna szkoła ewangelicka. Pocztówka z ok. 1920 r.

Właścicielami wsi, prawdopodobnie od początku jej istnienia, byli członkowie rodziny rycerskiej von Betschau. Posiadali oni liczne majątki leżące wzdłuż Przedgórza Sudeckiego, od ziemi świdnickiej aż po Ząbkowice Śląskie. Z początkiem XVI w. wieś przechodzi na własność rodu von Seidlitz. Jedna z linii tego rodu pisała się nawet „von Seidlitz und Ludwigsdorf ”, zakładając tu swe gniazdo rodowe. W 1599 r. Friedrich von Seidlitz sprzedał wieś właścicielowi pobliskich Makowic, Heinrichowi von Peterswalde. W późniejszym czasie wśród posiadaczy tutejszego majątku napotykamy takie rody jak: von Rothkirch, von Kottulinsky, von Schindel, von Tschirnhaus. W 1740 r. Bojanice znalazły się w ręku austriackiego feldmarszałka barona Johanna Christopha von Seherr-Thossa. Był on ważną postacią historyczną, pełniąc funkcję gubernatora Moraw i obszaru tzw. Śląska Austriackiego. Z rozkazu króla Prus Fryderyka Wielkiego podczas pierwszej wojny śląskiej odebrano mu majątek na Śląsku, lecz po wojnie przywrócono mu jego własność. Ten wybitny człowiek zmarł w Brnie i tam też został pochowany. Bojanice znajdowały się w rękach spadkobierców feldmarszałka do 1845 r., kiedy tutejszy majątek zakupiła, uszlachcona w późniejszym czasie, rodzina kupiecka von Websky. Jej przedstawiciele gospodarowali tu do 1945 r., jednakże zamieszkiwali w pałacu w Makowicach.

Bojanice. Kościół katolicki, fragment miejscowości i szkoła ewangelicka. Pocztówka z ok. 1905 r.

Chociaż W 1370 r. wybudowano w Bojanicach kościół, to nie był on z początku parafialnym (posługę duszpasterską sprawowali tu altaryści ze Świdnicy). Dopiero pod koniec XIV w. uzyskał on taką rangę. W okresie XVI w. większość ludności Bojanic przechodzi na luteranizm, a tutejszy kościół przestaje być katolickim. Po wojnie trzydziestoletniej, w której Bojanice zostały zniszczone, a tutejszy kościół spalono, odebrano świątynię (czy też jej pozostałości) ewangelikom, lecz ze względu na brak we wsi osób wyznania katolickiego, przez długi czas stała ona pusta. W XVIII w. tutejsza parafia była filiałem kościoła w Makowicach, a na początku XIX w. odległego kościoła w Dziećmorowicach. W 1839 r. państwo pruskie przyznało ten kościół ewangelikom i w takiej formie przetrwał on do końca II wojny światowej. Obecnie ponownie jest katolicki. Jest to skromna gotycka budowla, nakryta spadowym dachem z sygnaturką, o barokowym stropie zdobionym w malowane motywy roślinne. Warto wspomnieć, iż we wnętrzu kościoła pochowano pruskiego kapitana Hugo Friedricha von der Hagen, który zginął w bitwie pod Lutomią i Burkatowem w 1762 r. Jego narzeczona ufundowała w późniejszym czasie dzwon dla tutejszego kościoła.

W XIX w. Bojanice jako wieś stosunkowo blisko położona w stosunku do Świdnicy zaczęła zyskiwać charakter rolniczo-rzemieślniczy. Osiadło tu bowiem 14 rzemieślników. Część tutejszej ludności zajmowała się również tkactwem. W 1939 r. wieś liczyła 594 osoby, a jej właściciele, rodzina von Webskych, posiadała największy areał leśny na terenie powiatu świdnickiego, obejmujący 217 ha, do których dokupiono jeszcze dodatkowych 400 ha.

Sobiesław Nowotny

10 LIKES

Skomentuj jako pierwszy!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Mission News Theme by Compete Themes.