Od naszego współpracownika Sebastiana Kalinowskiego tradycyjnie otrzymaliśmy perełkę fotograficzną. Tym razem udało mu się nabyć i udostępnić czytelnikom ŚPH rewelacyjne zdjęcie parteru, nieistniejącego już domu przy dawnej Peterstrasse 2 (dziś Bohaterów Getta).
Zdjęcie przedstawia sklep z wyrobami tytoniowymi rodziny Bratsch. Pisaliśmy o niej przy okazji omawiania dziejów kilku wyburzonych na tej ulicy po 1945 roku domów [czytaj tutaj: Bohaterów Getta 2-12: W oparach cyny i… cygar (cz. 2)].
Przypomnijmy tylko, że historia rodziny Bratsch na ulicy Peterstrasse rozpoczęła się w II połowie XIX wieku, kiedy Berta Reimann wyszła za mąż za mistrza krawieckiego Hermanna Bratscha. On oraz Oskar Bratsch – z zawodu tapicer oraz wdowa po Hermannie (II) Bratschu – handlarzu wyrobami tytoniowymi – Emilie Bratsch z domu Stiller przejęli dom przy Peterstrasse 2 w drodze spadku w dniu 29 maja 1876 roku.
Hermann (III) Bratsch (zapewne syn Emilie) zajmował się – podobnie jak jego ojciec także Hermann (II) – handlem cygarami. W posiadaniu tej rodziny dom pozostawał aż do maja 1945 roku. Na parterze zakupionego domu Hermann Bratsch uruchomił w 1904 roku sklep z cygarami widoczny na zamieszczonej obok fotografii. Hermann (III) Bratsch 23 kwietnia 1927 roku przekazał prowadzenie firmy swojemu synowi – Georgowi, który prowadził ją do 1945 roku pod nazwą „Hermann Bratsch. Inh. Georg Bratsch” (Hermann Bratsch. Właściciel Georg Bratsch). Sklep cieszył się dużą popularnością i miał sporo klientów. Georg Bratsch cieszył się dobrą opinią, był sumienny i pracowity roczne obroty ze sklepu z cygarami były spore i wynosiły ok. 20 tysięcy marek, a zgromadzone zapasy ok. 4-5 tysięcy marek. 20 tysięcy marek warta była także parcela wraz z domem. W sklepie pracował sam, bez pracowników najemnych, pomagała mu jedynie żona.
Do tej pory znane było pochodzące z nieco wcześniejszego okresu zdjęcie, przedstawiające niezbyt dokładnie sklep rodziny Bratsch. Świadczy o tym między innymi fakt, że na szybie wystawowej nie ma jeszcze napisu mówiącego o tym, że właścicielem jest Georg Bratsch. Widać także mniej estetycznie wykonane reklamy z boku witryny oraz inny szyld. Na starszym zdjęciu jest na nim napis Hermann Bratsch. natomiast na nowym Herm. Bratsch.
Na starszym zdjęciu widoczni są najprawdopodobniej Hermann Bransch (w drzwiach) – senior rodu, a z lewej strony stoi jego syn i spadkobierca Georg Martin Bratsch. Na późniejszym zdjęciu w drzwiach swojego sklepu stoją natomiast Georg Martin Bratsch oraz prawdopodobnie jego żona – Helene. To drugie zdjęcie udało się dokładnie datować na podstawie zawartej na jego odwrocie korespondencji (zdjęcie jest właściwie kartką pocztową):
Drodzy prudniczanie!
Przesyłamy Wam życzenia zdrowych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia i szczęśliwego Nowego Roku wraz z podziękowaniami za przesłane przez Was świąteczne prezenty.
Z serdecznymi pozdrowieniami
Wasi – Helene i Georg Martin
Świdnica, 22 grudnia 1924 r.
Nie wiemy, do kogo w Prudniku była adresowana pocztówka i za jakie prezenty dziękowali Helene i Georg Bratsch. Ciekawostką jest, że według archiwalnych dokumentów urzędowo Georg Bratsch przejął firmę od swojego ojca Hermanna dopiero 23 kwietnia 1927 roku. Na szybie wystawy sklepowej, widać już jednak napis Inhaber Georg Bratsch (Właściciel Georg Bratsch). Świadczy to o tym, że już w 1924 roku Georg praktycznie prowadził rodzinny interes.
O kamienicy przy Peterstrasse 2 oraz pozostałych domach wyburzonych przy tej ulicy piszemy tutaj:
Bohaterów Getta 2-12: Uruchomić wyobraźnię (cz. 1), Bohaterów Getta 2-12: W oparach cyny i… cygar (cz. 2), Bohaterów Getta 2-12: Dom pod Złotą Igłą? (cz. 3), Bohaterów Getta 2-12: Aromat ciasteczek z pieprzem… (cz. 4), Bohaterów Getta 2-12: Rzemieślnicze „mydło i powidło” (cz. 5), Bohaterów Getta 2-12: Latający piekarz z mezaliansem w tle (cz. 6), Bohaterów Getta 2-12: Stulecie krwawych tasaków i noży… (cz. 7)
Sebastianowi dziękujemy za udostępnienie zdjęcia!
Andrzej Dobkiewicz & Sobiesław Nowotny
9 LIKES
Skomentuj jako pierwszy!