Czytelnicy piszą (cz. 3): Budowlana 4

Niezmiernie ucieszyła nas kolejna wiadomość z Niemiec od Pana Jensa Knauera, mieszkającego w Greiswaldzie, potomka świdnickiej rodziny, która prowadziła znaną firmą przewozową „Hermann Firl”, mającą swoją siedzibę w budynkach przy obecnej ulicy Budowlanej 4 i Folwarcznej 1-3.

O historii budynku i firmy Firlów pisaliśmy w czterech częściach artykułu, które opublikowane zostały tutaj: Tajemnice Budowlanej 4 (cz. 1), Tajemnice Budowlanej 4 (cz. 2) oraz Tajemnice Budowlanej 4 (cz. 3), Budowlana 4. Tajemnicza piwnica (cz. 4).

Pan Jens Knauer skontaktował się z nami w styczniu br. przekazując informacje, że żyje jeszcze jego ciotka i córka ostatniego przedwojennego właściciela budynku przy Budowlanej 4 – Ingrid Scholze z domu Kobsch (czytaj tutaj: Potomkowie odnalezieni!). Obiecał nam wtedy, że postara się o uzupełnienie historii rodziny Firl-Kobsch przez Panią Ingrid i podesłanie kilku zdjęć z rodzinnego archiwum. Niedawno otrzymaliśmy od niego obiecaną pocztę, w której znalazły się krótkie wspomnienia Ingrid Scholze oraz kilka zdjęć, które prezentujemy poniżej. Ingrid Scholze pisze:

Przedsiębiorstwo taksówkowo-spedycyjne zostało założone przez mojego pradziadka Hermanna Firla, żyjącego w latach 1830-1883. Z zawodu był on mistrzem browarnianym i pracował we Wspólnocie Browarnianej (od red. „Braucommune” obecnie klub „Bolko” na placu Grunwaldzkim”). Nie znam dokładnie daty, kiedy się usamodzielnił, prawdopodobnie stało się to około 1870 r. Po jego śmierci, jego małżonka Caroline Firl z domu Rüffler przejęła kierownictwo firmy i prowadziła je aż do śmierci w 1923 r. Jej syn, a mój dziadek – Heinrich Firl kierował po jej śmierci firmą przez krótki czas, aż do swojej śmierci 18 grudnia 1894 r. Wdowa po nim – Bertha Firl, nie była w stanie prowadzić firmy. Moja matka – Martha Firl była jedyną osobą, która mogła pokierować całym przedsiębiorstwem. Jej siostra Gertrude Knauer z domu Firl była już mężatką i mieszkała we Wrocławiu. Była z zawodu sprzedawczynią detaliczną. Druga siostra mojej matki – Else Firl, miała w tym czasie dopiero 15 lat.

O zakupie domu przy obecnej ulicy 1 Maja 19 nic nie wiedziałam, podobnie jak o problemach ze spłatami długów, ale to pasuje bardzo dobrze do obrazu wyłaniającego się z rodzinnych opowieści. W 1926 r. Martha Firl wyszła za mąż za Walthera Kabscha, który uczył się w Dzierżoniowie spedycji u niejakiego Junga Kaufmanna, a później kształcił się w Berlinie.

Od 1926 r. mój ojciec – Walther Kobsch pomagał w prowadzeniu przedsiębiorstwa Firlów. Ojciec zajmował się akwizycją, a moja matka pracowała w biurze. On urodził się w 1902 r. 16 grudnia 1934 r. zmarła moja babcia Bertha Firl. Mój ojciec zakupił od niej w 1931 r. firmę i wraz z moją matką, stał się jej jedynym właścicielem. W firmie zatrudnionych było około 30 pracowników. Firma istniała w tych rozmiarach aż do 1945 r. posiadając budynki przy ulicy Budowlanej 4, 1 Maja 19 i Folwarcznej 1-3. Przy ulicy Pionierów Ziemi Świdnickiej 16 znajdowało się natomiast nasze prywatne mieszkanie.

W lutym 1945 r. wraz z całym parkiem transportowym i ze wszystkimi pracownikami i ich rodzinami postanowiliśmy uciekać przed zbliżającym się frontem.

Dotarliśmy jedynie do Nowej Rudy w Górach Sowich. W maju 1945 r. powróciliśmy do Świdnicy, jednak wówczas wszystkie domy przy ówczesnej ulicy Franz-Beker-Strasse były zajęte przez Rosjan. Nasz park samochodowy został natychmiast skonfiskowany i musieliśmy pomyśleć o tym gdzie i w jaki sposób ułożyć sobie nowe życie i zamieszkać. Po różnych przejściach wylądowaliśmy w pomieszczeniach biurowych firmy przy ulicy Budowlanej 4, gdzie mieszkaliśmy do 16 lipca 1946 r., kiedy zostaliśmy wysiedleni, ruszając ze Świdnicy przez Wałbrzych.

Oprócz nieznanych zdjęć z lat 30. XX wieku związanych z firmą Firlów, Jens Knauer przysłał także odręczny szkic rozkładu pomieszczeń w siedzibie firmy przy ulicy Budowlanej 4. Szczególnie interesujące jest zaznaczenie usytuowania cel dawnego więzienia miejskiego, jakie mieściło się niegdyś w tym budynku. Ta część Budowlanej 4 niestety już nie istnieje, została bowiem rozebrana po 1945 r. Jens Knauer obiecał, że w rodzinnych archiwach spróbuje odszukać inne zdjęcia ze Świdnicy, być może także samego Hermanna Firla, założyciela firmy spedycyjnej.

Galeria (kliknij, aby powiększyć)

Andrzej Dobkiewicz & Sobiesław Nowotny

11 LIKES